Niewypłacalność dłużnika

Kwestie związane z postępowaniem upadłościowym zostały uregulowane w ustawie z 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe i naprawcze. Ustawa ma zastosowanie do przedsiębiorców w rozumieniu k.c., spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych nieprowadzących działalności gospodarczej, wspólników osobowych spółek handlowych, ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem oraz wspólników spólki partnerskiej. Upadłość jest ogłaszana w stosunku do dłużnika, który stracił płynność finansową i stał sie niewypłacalny. Postępowanie upadłościowe może zostać wszczęte tylko na wniosek złożony przez podmioty wskazane w ww. ustawie. Co do zasady w sytuacji w której majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, wniosek o ogłoszenie upadłości zostaje oddalony. Sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości w razie stwierdzenia, że majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Wniosek może zostać oddalony również w przypadku gdy opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10% wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika (wartość bilansową oblicza się z zachowaniem przepisów o rachunkowości.Wniosek o ogłoszenie upadłości nie zostanie jednak oddalony, jeżeli niewykonanie przez dłużnika zobowiązań ma charakter trwały albo gdy oddalenie wniosku może spowodować pokrzywdzenie wierzycieli. W wyniku rozpoczęcia postępowania upadłościowego istnieje możliwość zawarcia układu. Upadłość dłużnika z możliwością zawarcia układu może zostać ogłoszona jedynie po uprawdopodobnieniu, że w drodze układu wierzyciele zostaną zaspokojeni w wyższym stopniu, niż zostaliby zaspokojeni po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku dłużnika.  Postępowania tego nie prowadzi się jednak, gdy z uwagi na dotychczasowe zachowanie się dłużnika nie ma pewności, że układ będzie wykonany. W razie zawarcia układu upadły, co do zasady, jest zobowiązany do udzielenia wszelkich potrzebnych wyjaśnień dotyczących jego majątku, który jest objęty postępowaniem. Zobowiązany jest ponadto do umożliwienia nadzorcy sądowemu zapoznania się z przedsiębiorstwem (szczególnie z księgami rachunkowymi).
Upadłość obejmująca likwidację majątku dłużnika ma zastosowanie w przypadku, gdy brak jest podstaw do ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu.